Davranışsal finans zihindeki ekonomik karar alma mekanizmalarının sosyal, zihni ve duygusal önyargılardan nasıl etkilendiği üzerine çalışır. (Görünmeyen Ekonomi) Freakonomics'te Steven Levitt ve Stephen Dubner tarafından odaklanılan üç ana tema var.
1) Teşvikle, ödül ve cezalara nasıl tepki verdiğimiz konusu.
2) Bilgi asimetrisi ve çeşitli bilgi boşluklarından hangi sonuçların ortaya çıktığı ve bunları nasıl telafi etmeye çalıştığımız.
3) Nedenselliğe karşı korelasyon ve olayları sıklıkla nasıl yanlış şekilde açıklamaya çalıştığımızdır.
1️⃣.Ders : Hayatınızın seçimlerine hükmeden üç tür teşvik vardır.
Teşvikler hayatımız boyunca burnumuzun önünde sallandı. Çocukken “tabağındakileri bitirirsen çikolata alacaksın”dan “bu çeyrekte 100 araba satarsan %25 bonus alacaksın”a, kadar uzanır bu konu.
Teşvik, sizi iyi bir şeyi daha çok veya daha az kötü bir şey yapmaya yönlendirir ve insanlar bunu davranışınızı denemek ve etkilemek için kullanır. Stephen Dubner ve Steven Levitt, üç tür teşvik olduğunu söylüyor:
Ekonomik – genellikle zaman ve/veya para kazanımı veya kaybını içerir.
Sosyal – şansınız olduğunda, akranlarınızın önünde iyi görüneceksiniz veya onlardan izole olabilirsiniz.
Ahlaki – doğru olanı yapmak için vicdanınıza ve içsel dürtünüze hitap etmek.
Ne kadar çok teşvik türünü birleştirirseniz, teşvik o kadar güçlü olur.
2️⃣.Ders : Uzmanlar bilgi asimetrisini kullanarak genellikle sizden daha fazla bildiklerini kötüye kullanma konusunda teşvik edilirler.
İnsanlar arasındaki herhangi bir alışverişde, teşvikler oyunun itici gücüdür. Böylece, masanın karşısındaki kişinin ne yaptığını anladığınız (ve kendiniz için de aynısını bildiğiniz) an, daha iyi kararlar verebilirsiniz.
Ne yazık ki, birçok sistem bizi hile yapmaya teşvik ediyor. Bilgi asimetrisi bunlardan biridir. Hepimizin bazen bir uzmanın yardımına ihtiyacı olur. Diziniz ağrıdığında uzman bir doktora gidiyorsunuz, bir profesyonel saçınızı kesiyor ve evinizi satmak istediğinizde bir emlakçı çağırıyorsunuz. Ama doktorlarda artık özel hastanelerde özellikle gereksiz pek çok tahlil isteyebildiği gibi, saçınızı kesen kişi saçlarınızın canlanması için en son çıkan bakım ürününü size önerebilir. Mevcut sistem güçlü bir ekonomik teşviktir – son örnekte acente nihai satış fiyatından komisyon alır ve bu nedenle satış fiyatını en az sizin kadar maksimize etmeye çalışmalıdır, değil mi?
🧩Eh, bazı basit matematik, temsilcinin sizden daha fazla bildiğini kötüye kullanmasının ve sizi hızlı bir şekilde satmasını sağlamanın genellikle daha iyi olduğunu ortaya çıkarır. Temsilciniz iki hafta içinde size 100.000$'lık bir teklif alabilirse ve %10 komisyon alırsa, bu iki hafta içinde 10.000$'dır. 120.000$'lık bir teklif almasının iki hafta daha sürdüğünü bilmek, onun için yalnızca 2.000$ daha fazla veya %20'lik bir gelir artışıyla, harcanan zamanda %100 artışla, toplamını iki hafta için yalnızca 6.000$'a düşürecektir.
3️⃣.Ders : İki şeyin aynı anda olması birinin diğerine neden olduğu anlamına gelmez.
Yukarıdaki örneğe benzer bir şey olduğunda, genellikle akıllı olduğumuzu ve iki ile ikiyi çabucak bir araya getirebileceğimizi düşünürüz. Ancak çoğu zaman, iki ve iki sonunda beş eder, çünkü nedenselliği korelasyonla karıştırabiliriz
🚩Örneğin, Ayın 31'inde bir araba satıcısı size bir araba için çok şey teklif ederse, muhtemelen bunu sadece bir araba daha satabilmesi, kotasını karşılayabilmesi ve büyük bir ikramiye alabilmesi için yaptığından şüphelenirsiniz. Ancak, anlaşma ayın son günüyle ilişkili olduğu için, size bu fırsatı teklif etmesine neyin sebep olduğunu bilemezsiniz.
"Ahlak ile insanların dünyanın nasıl işlemesini istediklerini belirttikleri ile, ekonominin gerçekte nasıl işlediği tartışılabilir."
Stephen DubnerKonu ilginizi çekti ise Pradox of Choice kitabının da okumasını öneririm.
Mutlu Pazarlar 🌷
Comentarios