🌌İnsan bilincinin ve değerlerinin dönüşüm süreci, 1970’li yıllarda Prof. Clare W. Graves tarafından geliştirilmiş olan "Spiral Dinamikler" yaklaşımı ile açıklanmaya çalışılmıştır. İnsanlığın ve dünyanın gelişim süreçleri içerisinde insanın kendini, içinde bulunduğu sistemi, kültürü, durumu ve dünyayı fark etmesi açısından kullanılabilecek güçlü bir haritalama sistemidir. https://www.nlpworld.co.uk/spiral-dynamics/
📜İnsan aslında bir değer varlığıdır. Bu nedenle “Spiral Dinamikler” haritalama sistemi, insanın değer sistemlerini, zaman içerisinde insanlığın dünyada var olduğu günden bugüne nasıl geliştirdiği ve nereye doğru değişim gösterdiğini inceler. Bir anlamda insanlığın yol haritasını ve yolculuk süreçlerini fark etmesini sağlayan bir haritadır. Yetişkin bir insanın gelişiminin döngüsel olarak ortaya çıkan teorisini anlatır. Giderek dünyada birçok farklı alanda kullanılmaya başlamış ve devam etmektedir.
📌Spiral Dinamik bakış açısı kişiye sosyo-psiko-kültürel dünya bakışı hakkında bilgi vermenin ötesinde iş yaşamında, aile yaşamında, içinde yaşadığı çevrede, toplumda ve dünyada olmakta olanları Graves'in 7 basamaklı bilinç sistemi içinde nasıl algıladığımızı da açıklar.
🔎Karşılaştığımız olay ve durumları, dinlediğimiz insanları acaba hangi bilinç seviyesinden dinliyoruz? Sorusunun cevabını araştırır.! İnsan doğası, insanın davranış ve karar alma mekanizmaları, toplumların sosyal yapıları, etnik farklılıklar, kuşak çatışmaları gibi kompleks konulara net, uygulanabilir cevaplar getirir.
🍁İster birey, yönetici, politikacı, ister topluluk, ister şirket veya bir marka olsun, içinde bulunduğu sosyal yapıyla, global dünyayla nasıl bağ kuracağının ve sahip olduğu değerlerle nasıl başarı kazanacağının yol haritası spiral dinamiklerin anlaşılmasında yatıyor. Spiral dinamikler; psikoloji, sosyoloji, tarih, antropoloji, felsefe, sistem bilimleri, siyaset bilimi, kaos teorisi, oyun teorisi, fütürizm gibi farklı disiplinler arasında bir bağ, köprü kurarak kendi bütünsel sentezini yaratıyor.
Graves modelinde temel olarak yetişkin insanın gelişiminde 3 önemli bileşen bulunur;
1.Yaşam Şartları
2.Memetik kodlar (Yaşam şartlarıyla baş edebilmek için insanda aktif olan kodlar)
3. Uyum Repertuarı (Yaşam şartlarına uyum sağlarken bu kodları nasıl kullandığı)
🌿Her bir memetik kod insanın yaşam şartlarına uyumunu sağlamak için tasarlanmış bir koddur. İnsan davranışları da bu kodların hangilerinin kişinin sisteminde aktif olduğuyla ilgilidir. Karşısına çıkan duruma göre kişi bu kodları kullanır. Karşılaştığı olaylara tepkisi kişinin bilincini ileri de götürebilir (progress) veya geriye de (regress).
🧷Memetik kodlar nedir? Her bir bilinç aşamasındaki gelişim kişiyi bir sonraki bilinç seviyesine taşır. Her bilinç seviyesinin kendine özgü değerleri vardır. Değerler kısaca kişinin temelde davranış, motivasyon ve tepkilerinin özünde yatan onun için değerli olan ana kavramlardır. Dünyaya bakış açısını belirler. Aile, mutluluk, keyif, adalet vb.
💫Bir kişi aynı anda 3 değer sistemini aktif olarak sisteminde barındırır. Asıl aktif olan merkezi değer sistemi, bir önceki değer sisteminin etkili olan kısmı ve gelecekteki bir sonraki sistemin hazırlık kodları. Kişinin merkezi değer sisteminin hangisi olduğunu bilmek bize onun için hayatta nelerin önemli olduğu, karar verme ve tatmin olma mekanizmaları ile ilgili önemli bilgiler verir.
🌐Her bir bilinç seviyesi diğerinin içinde yer alır. Tıpkı matruşka bebekleri gibi her bir kod bir öncekini kapsar ve spiral şeklinde yukarı doğru genişler. Bu modele 1996’da Don Beck ve Chris Cowan tarafından anlaşılmasını kolaylaştırmak için renk kodları eklenmiştir. Soğuk renkler ve sıcak renklerden oluşan bu temsil sisteminde sıcak renkler “Ben” odaklı, soğuk renkler ise “Biz” odaklı sistemler için kullanılmıştır. Ben ve Biz odakları döngüsel olarak hep birbirini takip ederler. Her dönemin baskın duygusu ve değerleri vardır. Baskın duyguyla baş edebilmek için kişi kendine yeni çözümler bulur ve gelişim spiralinde ilerler.
🚩BEJ (A-N) Hayatta kalma; biyojenik ihtiyaçların karşılanması; Üreme; içgüdüsel dürtüleri tatmin etmek; genetik hafıza
🚩MOR (B-O) Ruhlar alemini sakinleştirir; ataları onurlandırmak; zarardan korunma; aile bağları; büyüklere saygı gösterin; kabile için güvenlik
🚩KIRMIZI (C-P) Güç/eylem; başkalarına ve doğaya egemen olmak için kendini öne sürmek; kontrol; duyusal zevk; utançtan kaçınmak
🚩MAVİ (D-Q) Kararlılık/düzen; daha sonra ödül kazanmak için itaat; Anlam; amaç; kesinlik; Gerçek; yaşama ve ölme sebebi
🚩TURUNCU (E-R) Fırsat/başarı; başarmak için rekabet etmek; etkilemek; özerklik; doğanın ustalığı; kendini anlamak
🚩YEŞİL (F-S) Uyum/sevgi; karşılıklı büyüme için bir araya gelmek; farkındalık; ait olma; maneviyat ve bilinç
🚩SARI (G-T) Bağımsızlık/kendine değer verme; sürdürülebilir bir yaşam sisteminin kurulması; bilerek; büyük sorular; uzun vadeli bakış
🚩TURKUAZ (H-U) Sömürüsüz küresel topluluk; yaşam enerjilerinin anlaşılması; Kırılgan bir Dünya'da yaşamın hayatta kalması
Gelişim hiç durmayan sonsuz bir olgu. Bilinçli olmayı seçmek bizim elimizde. Don Beck'in de çok güzel söylediği gibi “İnsanı değiştiremezsiniz, ama insan değişebilir.”
Mutlu Pazarlar 🌷